با بررسی نرخ تورم دوازده ماهه مشخص می‌شود سه استان ایلام، لرستان و خراسان جنوبی در یک سال منتهی به فروردین ۹۹ بالاترین رشد شاخص قیمت مصرف‌کننده را داشته‌اند. در سه استان صدرنشین در شاخص تورم نقطه به نقطه نیز دو استان‌محروم یعنی ایلام و هرمزگان دیده می‌شود. استان‌هایی که علاوه بر سطح درآمدی پایین از نرخ بالای بیکاری نیز رنج می‌برند. حال با افزایش سطح تورم، مشخص می‌شود در سال گذشته فشار مضاعفی به این خانوارها وارد شده است. در بین گروه‌های کالایی نیز، گروه حمل‌و‌نقل، با ثبت رشد ۵/ ۴۶ درصدی بالاترین تورم سالانه را به ثبت رسانده و ارتباطات نیز با تورم سالانه ۹/ ۱۲ درصدی گروهی بود که کمترین میزان افزایش قیمت را تجربه کرده است.
صدرنشینان تورم ماهانه
اطلاعات مرکز آمار نشان می‌دهد، شاخص کل قیمت مصرف‌کننده برای خانوارهای کشور نسبت به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۹۵ به ۸/ ۲۰۴ رسیده است. در بین استان‌های کشور دو استان به طور مشترک بیشترین تورم ماهانه نسبت به اسفند ۹۸ را به ثبت رسانده‌اند. استان کردستان و کهگیلویه و بویراحمد هر کدام با ۸/ ۳ درصد افزایش شاخص مصرف‌کننده نسبت به اسفند سال قبل، بیشترین مقدار افزایش قیمت کالاها را در اولین ماه سال ۹۹ تجربه کرده‌اند. نکته جالب اینجاست که شاخص کل قیمت مصرف‌کننده برای هر دو استان ۲/ ۲۰۹ است که نشان می‌دهد از سال ۹۵ به‌طور کلی قیمت‌ها در هر دو استان به یک میزان افزایش یافته است و رفتار قیمتی کالاها در این دو استان شبیه به یکدیگر است. در رشد ماهانه قیمت‌ها، استان خراسان جنوبی با به ثبت رساندن شاخص، ۲/ ۲۱۹ و رشد ماهانه قیمت‌ها به مقدار ۷/ ۳ درصد، بعد از دو استان مذکور از بیشترین تورم ماهانه برخوردار بوده است. باید به این نکته توجه داشت که استان‌هایی که به‌عنوان استان‌هایی با بیشترین تورم ماهانه ذکر شد، هیچ‌کدام از استان‌های با درآمد بالا درکشور نیستند و در ایام شیوع ویروس کرونا که بسیاری از افراد یا درآمدشان کاهش پیدا کرده یا حتی شغل‌های خود را از دست داده‌اند، افزایش قیمت‌ها می‌تواند به مردم ساکن این استان‌ها فشار مضاعفی وارد کند.
استان‌های با تورم پایین
در ایامی که تقاضای موثر کاهش پیدا کرده است، در کدام استان‌ها این موضوع توانسته است سطح تورم را پایین نگه دارد؟ در میان تمامی استان‌های کشور، آذربایجان غربی با افزایش ماهانه تورم به مقدار ۱/ ۱ درصد، استانی محسوب می‌شود که قیمت کالاها در استان فروردین کمترین میزان رشد را داشته است؛ شاخص قیمت مصرف‌کننده در این استان نیز برای انتهای فروردین‌ماه ۲/ ۲۰۰ به ثبت رسیده است.
دو استان دیگر که جزو مناطق با کمترین تورم محسوب می‌شوند نیز با فاصله‌ای اندک نسبت به آذربایجان غربی، تورم نسبتا مشابهی را در فروردین‌ماه تجربه کردند. تهران، استان دوم از انتهای لیست تورم ماهانه در کشور است. تهران با ثبت شاخص قیمت ۹/ ۲۰۹ واحدی در اولین ماه سال جاری، تنها شاهد افزایش ۲/ ۱ درصدی قیمت کالاها بوده است. به نظر می‌رسد، کاهش بسیار زیاد تقاضا به دلیل اینکه تهران یکی از مناطق شیوع اولیه ویروس کرونا در کشور بوده است، باعث شده تا سطح عمومی قیمت‌ها با سرعت پایینی رشد کند. همدان هم با تورم ماهانه ۳/ ۱ درصدی و ثبت شاخص قیمت مصرف‌کننده ۸/ ۲۰۵ از استان‌هایی بود که فروردین آرامی از لحاظ قیمت کالاها را سپری کرد.
استان‌های محروم در صدر تورم نقطه به نقطه
از بین ۳۱ استان کشور، فقط هشت استان تورم نقطه به نقطه بالای ۲۰ درصد را به ثبت رساندند. تورم نقطه به نقطه میزان افزایش شاخص قیمت مصرف‌کننده نسبت به ماه مشابه سال قبل را نشان می‌دهد. هشت استانی که تورم در آنها بالاتر از ۲۰ درصد بوده یا به عبارت دیگر سطح عمومی قیمت‌ها در فروردین ۹۹ نسبت به فروردین ۹۸ بیش از ۲۰ درصد افزایش یافته عبارت است از اصفهان، لرستان، ایلام، هرمزگان، تهران، قم، گلستان و البرز. مشاهده می‌شود که از لحاظ جغرافیایی به جز استان‌های شرقی، از هر کدام از مناطق کشور، استانی در بین این استان‌ها وجود دارد.
بالاترین تورم نقطه به نقطه برای فروردین ۹۹، با ۴/ ۲۷ درصد مربوط به استان هرمزگان است. با توجه به اینکه استان هرمزگان یکی از استان‌های با سطح درآمدی پایین در کشور است، افزایش قیمت‌های ماه گذشته نسبت به دوره مشابه سال قبل، فشار مضاعفی بر خانوارهای این استان وارد کرده است. استان بعدی در این لیست نیز جزو استان‌های محروم کشور با نرخ بیکاری بالاست. استان ایلام نیز با ثبت تورم نقطه به نقطه ۳/ ۲۳ در رده دوم بالاترین رشد قیمت‌ها از فروردین سال پیش است. استان تهران نیز با ثبت تورم نقطه به نقطه ۹/ ۲۲ درصد سومین استانی است که در بازه زمانی یک ساله، بیشترین افزایش قیمت را داشته است. این در حالی است که تهران در بازه زمانی بین اسفند و فروردین یکی از استان‌هایی بود که با پایین‌ترین تورم ماهانه را به ثبت رسانده بود.
پایین‌ترین تورم نقطه‌ای
در حالی که استان کردستان که بیشترین تورم نقطه به نقطه را در ماه فروردین به ثبت رسانده بود، پایین‌ترین تورم ۱۲ماهه را در حد فاصل فروردین ۹۸ تا فروردین ۹۹ به ثبت رساند. سطح عمومی قیمت‌ها در این استان ۱۴ درصد افزایش پیدا کرده است. استان بوشهر نیز با ثبت تورم نقطه به نقطه ۲/ ۱۵ درصدی بعد از استان کردستان، در پله دوم استان‌های با تورم نقطه به نقطه پایین قرار دارد. بعد از این دو استان نیز اردبیل با افزایش ۶/ ۱۵ درصدی شاخص قیمت مصرف‌کننده در رتبه سوم قرار دارد.
شاهدی دیگر بر تورم در مناطق محروم
اما شاخصی که شاید بهتر بتواند تصویری از سطح تورم در یک سال اخیر در استان‌های مختلف را ارائه دهد، نرخ تورم ۱۲ ماهه منتهی به فروردین ۹۹ است. از این لحاظ که فقط دو بازه زمانی را در نظر نمی‌گیرد و با میانگین گرفتن از یک سری زمانی، اطلاعات بیشتری در خود نهفته دارد. نرخ تورم دوازده ماهه کل کشور، برای ماه اول سال جاری ۲/ ۳۲ درصد ثبت شده است. این در حالی است که تورم نقطه به نقطه برای کل کشور ۸/ ۱۹ درصد است. این موضوع نشان می‌دهد سرعت رشد تورم در یک سال اخیر کاهشی بوده است. در بین استان‌های کشور، استان ایلام با ثبت تورم دوازده ماهه ۳۹ درصدی بیشترین تورم سالانه را تجربه کرده است. بعد از این استان استان‌های لرستان و خراسان جنوبی، با ثبت تورم‌های ۱۲ ماهه ۳۷ و ۵/ ۳۵ درصدی از استان‌هایی بودند که بالاترین تورم را داشتند. با بررسی این شاخص نیز مشخص می‌شود استان‌های محروم صدرنشینان تورم در یک‌سال اخیر بوده‌اند.
استان‌های زیر مرز ۳۰ درصدی
از میان ۳۱ استان کشور تنها دو استان فارس و آذربایجان غربی، شاخص تورم ۱۲ ماهه زیر ۳۰ درصد را به ثبت رساندند و بقیه استان‌ها بالای این مرز قرار گرفتند. تورم دوازده ماهه استان فارس ۵/ ۲۸ درصد ثبت شده تا این استان، پایین‌ترین نرخ تورم در یک سال اخیر را داشته باشد. بعد از استان فارس استان‌های آذربایجان غربی و قم با تورم ۱۲ ماهه ۷/ ۲۹ و ۳۰ درصد پایین‌ترین تورم‌ها را داشته‌اند.
تورم حمل‌و‌نقل در استان‌ها
در بخشی از گزارش منتشر شده، تورم سالانه به تفکیک کالاهای اساسی و استان‌ها نیز آمده است. در بین تمامی گروه‌ها گروه حمل‌و‌نقل با ۵/ ۴۶ درصد بالاترین رشد قیمت را داشته است. استان سیستان و بلوچستان با رشد ۵/ ۵۲ درصدی در گروه حمل‌و‌نقل بیشترین رشد قیمتی در این حوزه را رقم زده است. بعد از آن گروه مبلمان و لوازم خانگی با ۴۵ درصد و تفریح و فرهنگ نیز با تورم ۹/ ۴۱ درصدی قرار گرفته‌اند. از سوی دیگر گروه ارتباطات با ۹/ ۱۲ درصد در یک سال منتهی به فروردین ۹۹، کمترین رشد قیمتی را داشته است. بعد از این گروه کالایی، آموزش و مسکن با تورم سالانه ۷/ ۲۱ و ۳/ ۲۳ درصد جزو گروه‌هایی بودند که کمترین نرخ تورم را به ثبت رسانده‌اند.
