با این وجود برای برنامه ریزی بلند مدت نیاز به اطلاعات کافی در خصوص وضعیت سود بانکی وجود دارد بر همین اساس اس که در ادامه به بررسی وضعیت سود سپرده‌های بانکی می‌پردازیم:
اگر قرار باشد پول‌های خود را در سپرده‌های بانکی ذخیره کنید بهتر است به برخی اطلاعات مهم دسترسی داشته باشید. برای مثال بهتر است پاسخ این سوال را بدانید که بیشترین و کمترین سود بانکی متعلق به کدام بانک‌ها است و اساسا وضعیت قوانین بانکی در این زمینه چگونه است:
بیشترین سود سپرده بانک در سال ۹۹ چقدر است؟
بیشترین سود سپرده بانک‌ها طبق آخرین مصوبات شورای پول و اعتبار -که از بهمن ۹۶ تا حالا تغییری نکرده- ۱۵ درصد است. در سال‌های گذشته (و احتمالا در ادامه امسال) بانک‌ها با توجه به کسب منابع مالی و نیاز‌های سرمایه‌گذاری، این نرخ سود را رعایت نمی‌کردند تا جایی که سود ۲۰ درصد به یکی از مؤلفه‌های سپرده‌های بلندمدت تبدیل شد.
با توجه به نوسانات اقتصادی و مشکلات سرمایه‌پذیری، بانک‌ها تصمیم گرفته‌اند که به مصوبه سال ۹۶ شورای پول و اعتبار بازگردند. به این ترتیب، از ابتدای اردیبهشت ۹۹ سود سپرده‌های بلندمدت ۱۵ درصد محاسبه و پرداخت می‌شود و سپرده‌های کوتاه‌مدت از ده درصد به ۸ درصد کاهش یافته است.
آیا سود سپرده‌های بلندمدت قدیمی تغییر می‌کند؟
یکی از سوالات رایج این روز‌ها این است که آیا سود سپرده‌های قدیمی مشمول تصمیم جدید بانکی می‌شوند؟ تصمیم بانک‌ها برای بازگشت به نرخ سود ۱۵ درصد، عطف‌بماسبق نمی‌شود. سپرده‌های بلندمدت معمولا یکساله هستند و بانک‌ها موظفند تا پایان سال قراردادی‌شان، همان سود قبلی را مبنای پرداخت خود حساب کنند و تنها حساب‌های جدید که از اول اردیبهشت ۹۹ به بعد باز می‌شوند، با نرخ سود سال ۹۹ محاسبه می‌شوند.
آیا سپرده‌های بانکی مشمول مالیات می‌شوند؟
امسال در بودجه عمومی کشور به نوعی سال مالیات است و این سوال مطرح می‌شود که شایعه قدیمی تعلق گرفتن مالیات به سپرده‌های بلندمدت بانکی امسال اجرایی می‌شود یا خیر؟ رئیس سازمان امور مالیاتی به این دغدغه جواب داده: «مالیات، سیستم بانکی را مجبور به تمکین از اخذ سود ۱۵ درصدی از سپرده‌ها کرد. اکنون که نرخ واقعی سود سپرده‌ها منفی است، اخذ مالیات بر سود سپرده‌های بانکی موضوعیت ندارد و سازمان مالیاتی برنامه‌ای در این زمینه ندارد.»
نرخ سود گواهی سپرده بانک‌ها چقدر است؟
بانک‌های صادرات، سپه و ملت در کنار افتتاح حساب کوتاه‌مدت و بلندمدت، در حال حاضر امکان صدور اوراق گواهی سپرده را نیز برای مشتریان خود فراهم کرده‌اند. اوراق گواهی سپرده صادرات با سود ۲۰ درصد و نرخ شکست ۱۰ درصد قبل از شش ماه و ۱۴ درصد ماه بعد از شش ماه و اوراق گواهی سپرده بانک ملت و اوراق گواهی سپرده سپه با سود ۱۸ درصد و نرخ شکست ۱۰ درصد قبل از یک سال، عرضه می‌شوند. نکته مهم اینکه در صورت پر شدن سقف صدور، امکان عرضه اوراق برای مشتریان وجود در شعبات مختلف وجود ندارد.
آیا ممکن است باز هم شاهد تغییراتی جدید باشیم؟
نمی‌توان با اطمینان در این خصوص صحبت کرد، اما شاید در ادامه سال، بانک‌ها از این تصمیم خود صرف نظر کرده و برای رقابتی شدن و جذب سرمایه بیشتر، نرخ سود را افزایش دهند. همانطور که هم‌اکنون هنوز برخی بانک‌ها این تصمیم جدید را به شعبه‌هایشان ابلاغ نکرده‌اند یا نرخ شکست را مشخص نکرده‌اند.
کدام بانک‌ها کمترین سود سپرده را دارند؟
در حال حاضر و طبق اعلام شعب، بانک‌های مسکن، انصار، توسعه صادرات، حکمت ایرانیان، صنعت و معدن، مهر اقتصاد و پست‌بانک هیچ‌گونه طرح خاصی برای پرداخت سقف سود سپرده ندارند و سپرده‌های بلندمدت یکساله تمامی این بانک‌ها با نرخ سود ۱۵ درصد قابل‌افتتاح است.
چگونه هم‌زمان با سود سپرده از خدمات بیمه‌ای و تسهیلات استفاده کنید؟
سپرده‌گذاری در برخی بانک‌ها علاوه بر دریافت سود، می‌تواند امتیاز و خدمات دیگری را هم برای شما داشته باشد. به‌طور مثال شما با سرمایه‌گذاری و افتتاح سپرده در بانک‌های پاسارگاد، پارسیان، ملت، آینده و سامان می‌توانید از خدمات بیمه‌ای توأم با سپرده نیز استفاده کنید. دریافت تسهیلات به پشتوانه سپرده‌گذاری نیز، ازجمله دیگر خدماتی است که با سپرده‌گذاری در بانک‌هایی، چون سینا، گردشگری، ایران‌زمین و صادرات می‌توانید از آن بهره‌مند شوید و معادل ۷۰ تا ۱۰۰ درصد سپرده خود وام بگیرید.
آخرین اطلاعیه بانک مرکزی در خصوص حساب‌های سپرده
اخیرا بانک مرکزی طی بخشنامه‌ای به بانک‌ها اعلام کرد که حساب‌های سپرده‌ای که در فاصله دوم تا یازدهم شهریورماه سال قبل افتتاح کرده بودند را می‌توانند به مدت یک ماه تمدید کنند. به دنبال ابلاغ این بخشنامه بود که طی روز‌های اخیر اغلب بانک‌ها در کنار افتتاح حساب‌های قبلی دست به افتتاح حساب‌های جدید یکساله با نرخ سود‌های بالاتر از نرخ متعارف شبکه بانکی (۱۵ درصد) کردند به طوری که اکنون نرخ سود در شبکه بانکی تا ۲۳ درصد می‌رسد. اما آنطور که بانک مرکزی در تازه‌ترین اطلاعیه خود اعلام کرده است تمدید یک‌ماهه قرارداد‌های سپرده‌گذاری صرفا معطوف و منحصر به قرارداد‌های سپرده سرمایه‌گذاری مدت‌دار یکساله‌ای است که طی دوم شهریور تا ۱۱ شهریور ۱۳۹۶ منعقد شده است. همچنین افتتاح سپرده سرمایه‌گذاری مدت‌دار جدید با رعایت نرخ سود علی الحساب مصوب شورای پول و اعتبار ابلاغی و حداکثر به میزان ۱۵ درصد مجاز است.
بنابر اعلام بانک مرکزی پیرو بخشنامه شماره ۱۸۴۶۶۴/۹۷ تاریخ ۲۹ مرداد ۱۳۹۷ موضوع اعلام امکان تمدید یک‌ماهه قرارداد سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار و با توجه به پرسش‌ها و برداشت‌های متفاوت شبکه بانکی کشور از مفاد این بخشنامه، بانک‌ها و موسسات اعتباری موارد زیر را مدنظر قرار دهند:
۱- همچنان که پیش‌تر اعلام شد سیاست‌های جدید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران درخصوص نرخ سود سپرده‌های بانکی متناسب با شرایط و اقتضائات روز در دست تدوین بوده و به زودی به شبکه بانکی کشور ابلاغ خواهد شد.
۲- تأکید می‌شود تمدید یک‌ماهه قرارداد‌های سپرده‌گذاری صرفاً معطوف و منحصر به قرارداد‌های سپرده سرمایه‌گذاری مدت‌دار یکساله‌ای است که در سال گذشته و در بازه زمانی دوم شهریور ۱۳۹۶ تا ۱۱ شهریور ۱۳۹۶ منعقد شد.
۳- قرارداد‌های سپرده‌گذاری مذکور با همان شرایط قرارداد و صرفاً حداکثر تا مدت یک‌ماه دیگر قابل تمدید است؛ لذا تمدید قرارداد‌های سپرده‌گذاری مورد اشاره برای مدتی بیش از یک‌ماه به هیچ وجه مجاز نیست.
۴- افتتاح سپرده سرمایه‌گذاری مدت‌دار جدید با رعایت نرخ سود علی الحساب مصوب شورای پول و اعتبار ابلاغی طی بخشنامه شماره ۱۷۳۷۹۳/۹۶ تاریخ پنجم شهریور ۱۳۹۶ و حداکثر به میزان ۱۵ درصد مجاز است.
۵- بدیهی است این بانک همچنان بر این مهم که بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی باید در تعیین و اعلام نرخ سود علی‌الحساب سپرده‌های مذکور با تحلیلی جامع و برآورد شرایط و روند‌های آتی اقتصادی، ابتدا نرخ سود مورد انتظار سپرده‌های سرمایه‌گذاری در پایان دوره را پیش‌بینی کرده و سپس درصدی از آن را به عنوان نرخ سود علی الحساب سپرده‌های سرمایه‌گذاری تعیین کنند و بدین‌لحاظ نرخ سود علی الحساب می‌باید همواره کمتر از نرخ سود قطعی پایان دوره باشد، تأکید دارد.
وضعیت امروز سیستم بانکی در حال شبیه شدن به وضعیت نرخ سود سپرده در سال ۹۲ است. بعد از افزایش نرخ تورم شورای پول و اعتبار در بهمن ماه ۹۰ حداکثر نرخ سود بانکی را ۲۰ درصد تعیین کرد، اما بانک‌ها به تدریج از این نرخ فراتر رفتند به طوری در اواخر سال ۹۲ نرخ سود به ۲۵ تا ۲۸ درصد رسید و همین سیاست‌ها موجب شد بدهی بانک‌های غیردولتی، خصوصی و موسسات اعتباری به بانک مرکزی از ۲۳۰۰ میلیارد تومان به بیش از ۷۳ هزار میلیارد تومان برسد.
برخی مدیران عامل بانک‌ها در چند ماه اخیر، با نقد سیاست افزایش نرخ سود بانکی، عنوان کردند بانک‌ها توان پرداخت نرخ سود بالا را ندارند و اگر این اتفاق رخ دهد بانک‌ها مجبور به اضافه برداشت از منابع بانک مرکزی می‌شوند. به نظر می‌رسد تصمیم فعلی بانک مرکزی برای نرخ سود بانکی، همان آزاد گذاشتن بانک‌ها در نرخ سود باشد چرا که برخی بانک‌های خصوصی نرخ سود را تا ۲۳ درصد افزایش داده اند و در صورت عدم نظارت کافی و کنترل بر منابع و مصارف بانک‌ها، ممکن است جریان اضافه برداشت بانک‌ها از منابع بانک مرکزی ادامه یابد بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی به یکی از چالش‌ها و بحران‌های جدید اقتصاد ایران تبدیل شود.
بانک مرکزی در شهریور ماه امسال و پس از اتمام موعد سپرده‌های یکساله، تصمیمی رسمی برای نرخ سود بانکی اتخاذ نکرد و بررسی نرخ‌های سود سپرده در بانک‌ها نشان می‌دهد، نرخ سود سپرده از ۱۵ درصد تا ۲۳ درصد در بانک‌ها اعمال می‌شود.
بانک مرکزی سال گذشته بانک‌ها را ملزم به اجرای مصوبه شورای پول و اعتبار در سال ۹۵ کرد. براساس آن مصوبه نرخ سود سپرده باید به ۱۵ درصد کاهش می‌یافت. برای اجرای این مصوبه در سال سال گذشته بانک مرکزی مهلت ۱۱ روزه در نظر گرفت و بانک‌ها در آن مهلت سپرده‌های یکساله را با نرخ سود بالاتر از نرخ مصوب، تمدید کردند.
بعد از گذشت یک سال تصور می‌شد بانک مرکزی برای نرخ سود بانکی تصمیم جیدی خواهد گرفت، اما این بانک هیچ پیشنهادی به شورای پول و اعتبار ارائه نکرد. یک مقام آگاه افزایش یا کاهش نرخ سود بانکی را منتفی اعلام کرد و گفت: بانک مرکزی از سایر ابزار‌های پولی برای کنترل نقدینگی استفاده خواهد کرد. اما در این مدت بانک مرکزی از ابزاری برای کنترل نقدینگی استفاده نکرده است.
