به گزارش (Banker)، درحالی‌که تعداد متقاضیان مسکن دولتی به ۲ میلیون و ۳۳۰ هزار نفر رسیده، متولیان نهضت ملی مسکن در 3جبهه در حال آخرین چانه‌زنی‌ها، برای بهبود شرایط خانه‌دار شدن، از مسیر تسهیلات این نهضت هستند؛ در این میان قواعد ثبت‌نام مردان مجرد بالای ۲۵ سال نیز در حال نهایی شدن است تا پس از اتمام مهلت ثبت‌نام متقاضیان خانه‌اولی در 15دی‌ماه، نسبت به ثبت درخواست خود اقدام کنند.
تا اینجای کار، پرداخت تسهیلات خودمالکان نهضت ملی مسکن، بدون نیاز به خرید اوراق حق تقدم نهایی شده است و با دستور ریاست‌جمهوری، پرداخت وام روستایی نیز با شرایطی همچون بازپرداخت ۲۰ ساله، سود ۵ درصد و ضمانت سفته زنجیره‌ای ۳ نفره خواهد بود. در بخش دیگر نیز آنگونه که وزیر راه و شهرسازی می‌گوید: تلاش می‌شود امکان بازپرداخت پلکانی تسهیلات مهیا شود تا متقاضیان در سال‌های نخست مبالغ کمتری قسط بپردازند و به‌مرور زمان مبلغ آن افزایش پیدا کند.
بازپرداخت پلکانی اقساط
در شرایط عادی و بدون درنظر گرفتن یارانه‌های دولت، برای دهک‌های کم‌درآمد، دریافت‌کنندگان تسهیلات نهضت ملی باید اقساط وام خود را در طول 18سال پس از اتمام ساخت مسکن پرداخت کنند.
در این وضعیت، یک متقاضی تهرانی در قبال دریافت تسهیلات 450میلیون تومانی، با نرخ سود 18درصد و با احتساب دوره 2ساله مشارکت در ساخت و دوره بازپرداخت 20ساله، درمجموع باید یک میلیارد و 70میلیون تومان سود بپردازد، رقم اقساط ماهانه در این شرایط به 7میلیون تومان می‌رسد.
اما رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی می‌گوید: در حال توافق با سازمان برنامه و بانک مرکزی هستیم تا اقساط تسهیلات نهضت ملی مسکن به‌صورت پلکانی و منطبق با توانمندی متقاضیان تعیین شود.
اگر این وعده وزیر راه محقق شود و مقتضیان مسکن دولتی قادر باشند بازپرداخت اقساط خود را به‌صورت پلکانی با ضرایب افزایش 3، 5و 9درصد در سال انجام دهند، در آن صورت مبلغ اقساط وام آنها در سال‌های نخست، با شیوه پرداخت ساده، کاهش قابل‌ملاحظه‌ای پیدا می‌کند، در تهران، اقساط وام 450میلیون تومانی از 7میلیون تومان در شرایط عادی به 4.5تا 6.1میلیون تومان خواهد رسید و به‌مرور زمان که با رشد تورم، دریافتی و درآمد خانوارها رشد کرد، مبلغ اقساط نیز به‌صورت پلکانی افزایش می‌یابد تا اینکه در سال آخر به 10تا 19میلیون تومان در‌ماه می‌رسد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد مجموع سود تعلق گرفته به تسهیلات 450میلیون تومانی نهضت ملی مسکن در تهران با احتساب نرخ سود 18درصد و دوره بازپرداخت 18ساله به یک میلیارد و 70میلیون تومان می‌رسد اما این مبلغ درصورت بازپرداخت پلکانی با ضریب افزایش 3درصد به یک میلیارد و 270میلیون تومان، با ضریب 5درصد به 1.4میلیارد تومان و با ضریب افزایش 9درصد به یک میلیارد و 800میلیون تومان خواهد رسید.
بر این اساس، در شیوه بازپرداخت پلکانی، مجموع رقمی که تسهیلات گیرنده باید به‌عنوان اصل و فرع وام پرداخت کند به‌شدت افزایش می‌یابد اما این متقاضیان بخش عمده دیون خود را در سال‌های آخر می‌پردازند که به‌واسطه روند مستمر کاهش ارزش ریال و رشد تورم، عملاً مبالغ بازپرداختی آنها قدرت خرید بالایی ندارد و بخش کمی از درآمد خانوار را شامل می‌شود.
وام خودمالکی بدون خرید اوراق
در نهضت ملی مسکن، به افراد واجد شرایطی که در سامانه «ثمن» ثبت‌نام کرده و زمین مناسب برای ساخت مسکن داشته باشند، تسهیلات بانکی پرداخت می‌شود تا بتوانند مسکن موردنیاز خود را به‌صورت خودمالکی و خویش‌فرما بسازند.
در این فرایند، افراد واجد شرایط نهضت ملی مسکن پس از ثبت‌نام در سامانه ثمن و تأیید شدن از سوی معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، برای دریافت وام به بانک معرفی می‌شوند و تسهیلات مصوب برای شهر مورد تقاضای آنها بدون نیاز به سپرده‌گذاری یا خرید اوراق خرید حق تقدم (تسه) به آنها پرداخت می‌شود.
محمود محمودزاده، معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی با اشاره به اینکه ثبت‌نام خودمالکان هیچ محدودیتی وجود ندارد و در همه شهرهای کشور و همه روستاها امکان ثبت‌نام برای این دسته از متقاضیان فراهم است، می‌گوید: برای هرکسی با هر تعداد واحد مسکونی که در پروانه ساختمانی درج شده باشد، امکان ثبت‌نام و اخذ تسهیلات خودمالکی وجود دارد و کسانی که به‌صورت شخصی واحدی را می‌سازند یا برای سازندگان حرفه‌ای که پروژه‌ای احداث می‌کنند این امکان وجود دارد که با ثبت‌نام در سامانه نهضت ملی مسکن، تقاضای تسهیلات خودمالکی داشته باشند.
او تأکید می‌کند: تمام فعالان حوزه‌های ساختمانی اعم از تعاونی‌ها، سازندگان حرفه‌ای و خودمالکان که صاحب زمین هستند، می‌توانند برای ساخت یا اتمام پروژه‌های در حال اجرای خود از تسهیلات نهضت ملی مسکن استفاده کنند.
محمودزاده توضیحی در مورد سرنوشت واحدهای احداث شده به‌صورت خودمالکی یا انبوه‌سازی با تسهیلات نهضت ملی مسکن ارائه نداده اما بررسی سابقه این مورد در قانون جهش تولید مسکن و اظهارات قبلی متولیان این حوزه، نشان می‌دهد که مسکن احداث شده از این طریق، می‌تواند به‌عنوان مسکن موردنیاز خودمالک استفاده شود و واحدهای اضافی نیز با شرایطی نظیر نهضت ملی مسکن و با انتقال تسهیلات، به دیگر متقاضیان واگذار شود.
تسهیلات جذاب برای روستائیان
در نهضت ملی مسکن، برای احداث مسکن خانه‌اولی‌ها در مناطق روستایی 250میلیون تومان تسهیلات تصویب شده است. اصل این تسهیلات نیز با نرخ سود 18درصد، دوره مشارکت 2ساله و دوره بازپرداخت 18ساله خواهد بود اما با اختصاص یارانه سود دولت که دستور ریاست‌جمهوری نیز برای آن صادر شده، نرخ سود آن تا 5درصد کاهش می‌یابد و شرایط بسیار جذابی برای احداث مسکن خودمالکی در مناطق روستایی فراهم می‌آورد.
اکبر نیکزاد، رئیس بنیاد مسکن می‌گوید: رئیس‌جمهوری دستور پرداخت وام روستایی با شرایط بازپرداخت ۲۰ ساله، سود ۵ درصد و ضمانت سفته زنجیره‌ای ۳ نفره را صادر کرده و تا هفته آینده با هماهنگی بانک مرکزی و سازمان برنامه‌وبودجه در راستای عملیاتی شدن دستور ریاست‌جمهوری بخشنامه وام مسکن روستایی به بانک‌های عامل ابلاغ می‌شود.
به گزارش همشهری، در شرایط عادی، یک متقاضی نهضت ملی مسکن در مناطق روستایی در ازای دریافت وام 250میلیون تومانی با نرخ سود 18درصد و دوره بازپرداخت 18ساله باید ماهانه 3.9میلیون تومان قسط بپردازد و مجموع اصل‌وفرع پرداختی او در 18سال به حدود 844میلیون تومان خواهد رسید؛ اما با کاهش نرخ سود این تسهیلات به 5درصد، قسط ماهانه متقاضی این تسهیلات نهایتاً یک‌میلیون و 757هزار تومان خواهد بود و کل مبلغ بازپرداختی او در 18سال نیز از 380میلیون تومان فراتر نخواهد رفت.
ثبت‌نام مسکن مردان مجرد
براساس آخرین آمار معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، تاکنون ۲ میلیون و ۳۳۰ هزار و ۲۱۸ نفر در سامانه نهضت ملی مسکن (ثمن) ثبت‌نام کرده‌اند که البته تعداد متقاضیان واجد شرایط پس از پایش اطلاعات و بررسی فرم جیم آنها مشخص خواهد شد.
طبق اعلام همین معاونت، آخرین فرصت ثبت‌نام متقاضیان در نهضت ملی مسکن تا 15دی‌ماه تمدید شده و احتمالاً، آنگونه که محمود محمودزاده، معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی می‌گوید: این فرصت تمدید نخواهد شد؛ اما ازآنجا‌که به‌تازگی قواعدی برای ثبت‌نام از مردان مجرد بالای 25سال تعیین شده، سامانه ثمن بعد از 15دی برای ثبت‌نام این افراد باز خواهد شد تا با قبول شرایطی نظیر تأهل حتمی تا زمان تحویل مسکن، نسبت به ثبت تقاضای خود اقدام کنند.
البته همچنان متن پیشنهادی برای دستورالعمل ثبت‌نام مجردها نهایی نشده اما طبق اعلام معاونت مسکن وزارت راه و شهرسازی، مردان مجرد بالای 25سال به‌شرط تنظیم تعهدنامه محضری برای ارائه عقدنامه در هنگام واگذاری واحد مسکونی می‌توانند بعد از ابلاغ نهایی دستورالعمل، نسبت به ثبت‌نام در طرح نهضت ملی مسکن اقدام کنند. براساس متن پیشنهادی، درصورتی‌که مجردان متقاضی مسکن دولتی، در هنگام واگذاری واحد مسکونی به تعهد ازدواج عمل نکرده باشند، قرارداد واگذاری واحد فسخ می‌شود.
البته جزئیات نحوه فسخ قرارداد در دستورالعمل نهایی مشخص خواهد شد اما فعلاً 2 فرضیه برای این مسئله وجود دارد که براساس فرضیه اول واحد مسکونی پس از فسخ قرارداد به قیمت روز و بدون مشوق‌های نهضت ملی مسکن به متقاضی تحویل داده می‌شود و در فرضیه دوم، آورده متقاضی بعد از کسر حق فسخ به او عودت داده شده و واحد مسکونی در اختیار دولت قرار خواهد گرفت.
