پول بادآورده یا ریسک‌پذیری؟میلیونرهای ایردراپی

«با وقت‌گذاشتن به‌اندازه بعدازظهر یک روز، می‌توانید تا ۱۰ حساب باکیفیت بسازید. قرار نیست آپولو هوا کنید. فقط یک کار روزمره است و به همین خاطر اغلب افراد در این مورد حسرت می‌خورند.»

جملات بالا نقل قولی از ایلیا (نام مستعار)، یک «شکارچی ایردراپ» ۳۳ ساله اوکراینی است. ایلیا از محل معامله‌ ارزهای دیجیتال نیز درآمد دارد، اما کار اصلی او طی چند ماه گذشته وقت‌گذاشتن روی بررسی ایردراپ‌های احتمالی بوده است.

ایلیا صرفاً یکی از صدها و شاید هزاران تریدری است که با ساخت حساب‌های متعدد روی پروژه‌هایی که احتمال ایردراپ دارند، برای گرفتن توکن‌های رایگان تلاش می‌کنند؛ روشی که اصطلاحاً به آن حمله سیبِل (Sybil Attack) می‌گویند.

در این روش، افراد به‌نوعی از ضعف پروژه‌های بلاک چینی در تشخص حساب‌های جعلی سوءاستفاده می‌کنند و بعضاً از هر ایردراپ ده‌ها یا صدها هزار دلار به جیب می‌زنند. بعد از گرفتن ایردراپ هم فقط یک کار باقی می‌ماند؛ فروش سریع توکن‌ها.

رقابت برای گرفتن توکن رایگان

پروژه‌های فعال در حوزه امور مالی غیرمتمرکز یا همان دیفای (DeFi)، از ایردراپ (پرداخت توکن رایگان به حساب‌های فعال در پروژه خود) برای جذب کاربر و تشویق افراد به انجام فعالیت‌های بیشتر در شبکه خود استفاده می‌کنند؛ فعالیت‌هایی از قبیل تأمین نقدینگی برای صرافی‌های غیرمتمرکز (Dex)، تعامل با قراردادهای هوشمند یا حتی انجام تراکنش.

در اغلب ایردراپ‌هایی که طی ماه‌های اخیر انجام شده است، پروژه‌ها طوری برنامه‌ریزی کرده‌اند تا پاداش‌های بزرگ نصیب افرادی شود که بیشترین فعالیت را داشته‌اند و کسانی که چند ساعت مانده به انجام ایردراپ یا تهیه اسنپ‌شات حساب می‌سازند، پاداش بی‌دلیل دریافت نکنند. دلیل انجام این کار هم مشخص است. کسانی که سابقه فعالیت قابل‌قبولی در یک پروژه ندارند، بلافاصاله بعد از گرفتن ایردراپ توکن‌های خود را می‌فروشند و این کار باعث سقوط قیمت ارز دیجیتال وابسته به آن پروژه می‌شود.

مشکل اما از جایی شروع می‌شود که شکارچی‌های ایردراپ با ساخت چند حساب مختلف و تقلید فعالیت‌ها سالم و طبیعی یک کاربر در شبکه آن پروژه، این محدودیت‌ها را دور می‌زنند. بنابراین، سازماندهی یک ایردراپ آن طور که باید در شناخته‌شدن پروژه به کاربران بیشتر مؤثر واقع نمی‌شود.

برای مثال، تحقیقات نشان می‌دهد در ایرادراپ اخیر آربیتروم افراد یا نهاد‌هایی که به‌صورت انفرادی چندین آدرس مختلف را مدیریت می‌کردند، ۴۸درصد از توکن‌های توزیع‌شده را به جیب زده‌اند.

میلیونرهای ایردراپی

ایلیای گزارش ما که در ابتدا با آن آشنا شدید، طی ۶ سال گذشته بیشتر وقت خود را روی بازار ارزهای دیجیتال گذاشته است و کار اصلی‌اش همین است. او اواخر سال ۲۰۱۶ میلادی و پیش از هایپ عرضه اولیه ارزهای دیجیتال (ICO) وارد بازار شده است. ایلیا تا قبل از این صاحب یک کسب‌وکار کوچک در اوکراین بود و در زمینه خرید‌وفروش غلات فعالیت می‌کرد؛ اما پس از آشنایی با ارزهای دیجیتال، همه چیز برای او تغییر کرد. او می‌گوید در شروع کار روی چندین عرضه اولیه سرمایه‌گذاری کرد و با این کار توانست سرمایه خود را ده برابر کند.

بعد از فروکش‌کردن هایپ عرضه اولیه‌ها اما، سراغ عرضه اولیه صرافی‌ها (IEO) رفت و بعد از آن هم نوبت به شروع داغ پروژه‌های دیفای در سال ۲۰۲۰ رسید. کمی بعد نیز سروکله توکن‌های غیرمثلی (NFT) پیدا شد. ایلیا می‌گوید اگر بتوانید پیش از همه و جلوتر از یک جریان حرکت کنید، پول مجانی گیرتان می‌آید و ایردراپ‌های اخیر هم صرفاً یکی از همین نمونه‌ها هستند که مدتی است داغ شده‌اند.

او در بخشی از صحبت‌های خود گفته است:

شخصی را می‌شناسم که با ساخت هزاران حساب مختلف موفق شده است ۲۰۰٬۰۰۰ توکن بگیرد.

ایگور پرتسیا (Igor Pertsiya)، مؤسس صندوق سرمایه‌گذاری هایپرا (Hypra)، می‌گوید ایردراپ در مقایسه با عرضه اولیه، از نظر قانونی روشی به‌مراتب ایمن‌تر برای توزیع توکن‌های یک پروژه است. او با این حال گفته است شکارچی‌های حرفه‌ای ایردراپ‌ها بعضاً تا میلیون‌ها دلار از تنها یک ایردراپ پول به جیب می‌زنند و پروژه‌هایی مثل اتریوم نیم سرویس (ENS)، «Sui» و آپتوس (Aptos) جزو همین دسته هستند.

پرتسیا گفته است:

آدم‌هایی را می‌شناسم که یک تا دو میلیون دلار فقط از ایردراپ اخیر آربیتروم به جیب زده‌اند. برخلاف عرضه اولیه‌ها که بسیاری از آنها مثل طرح‌های پانزی کار می‌کردند، شرکت‌کنندگان ایردراپ‌ها زیاد درباره این مسئله صحبت نمی‌کنند. چراکه هرچه افراد بیشتری به یک ایردراپ بپیوندند، هر شخص پول کمتری دریافت خواهد کرد.

مطالبی که درباره شکارچی‌های ایردراپ گفته می‌شود، تنها بر اساس داستن‌سرایی‌های اشخاص نیست. محقاقان حوزه بلاک چین آدرس‌هایی را پیدا کرده‌اند که بیش از یک میلیون دلار توکن آربیتروم را از آدرس‌های دیگر جمع‌آوری کرده‌اند و آن‌طور که پیداست همگی نهایتاً به یک شخص خاص می‌رسند. در برخی موارد نیز دیده شده است که این آدرس‌ها متعلق به کلاهبردارانی است که توکن‌های ایردراپ‌شده را از چندین قربانی مختلف سرقت کرده‌اند.

البته برخی از این کاربران چندحسابی نیز هستند که مبالغ به‌نسبت کمتری به جیب زده‌اند. محققان حداقل ۱۹۸ آدرس کشف کرده‌اند که پس از تهیه اسنپ‌شات و مشخص‌شدن فهرست آدرس‌های واجد شرایط، وجوه خود را از چندین کیف پول مختلف در یک آدرس تجمیع کرده‌اند.

«قرار نیست آپولو هوا کنید»

ایلیا به گفته خودش جزو میلیونرهای حاصل از ایردراپ آربیتروم نیست. ظاهراً تعدادی از آدرس‌های او به‌عنوان مهاجم سیبل (Sybil Attacker) شناسایی شده‌اند و ایردراپ آربیتروم را از دست داده‌اند. اما پنج مورد از حساب‌هایی که او راه‌اندازی و مدیریت کرده است، مجموعاً ۲۰٬۰۰۰ توکن آربیتروم دریافت کرده‌اند؛ یعنی حدوداً دو برابر حداکثر مقداری که یک حساب می‌توانست دریافت کند (۱۰٬۲۵۰ ARB).

ایلیا با توجه به هزینه‌ای که برای گرفتن این ایردراپ کرده بود، تردیدی برای فروش آنها در قیمت ۱.۴۰ دلار نداشت؛ چراکه با همین قیمت سود خوبی به جیب زده بود. به گفته ایلیا، او برای ساخت یک حساب باکیفیت که مسدود هم نشود، حدود ۵۰ دلار بابت کارمزد تراکنش‌ها در شبکه پرداخت کرده بود.

او می‌گوید:

شخصی را می‌شناسم که از مجموع هزاران حسابی که ساخته بود ۲۰۰٬۰۰۰ توکن آربیتروم گرفته است. او در اصل تیمی داشت که هر عضوش ۵۰۰ حساب را مدیریت می‌کرد.

ایلیا می‌گوید خودش تنها یک همکار برای مدیریت حساب‌های ایردراپش دارد. این شخص یک حقوق معمولی و سهمی از سود ایردراپ ایلیا را دریافت می‌کند. او می‌گوید برای تشخیص یک ایردراپ سودآور نیاز به تخصص ویژه‌ای نیست؛ همین که بتوانید رفتارهای اجتماعی را تحلیل کنید و ترندهای بعدی را حدس بزنید، کفایت می‌کند.

تنها در یک بعد بعدازظهر می‌توانید ۱۰ حساب باکیفیت بسازید. قرار نیست آپولو هوا کنید. فقط یک کار روزمره است.

او می‌گوید فعال‌نگه‌داشتن این حساب‌ها کار عجیب‌وغریبی نیست و حتی یک بچه دبیرستانی هم می‌تواند چندین کیف پول بلاک چینی درست‌وحسابی را برای گرفتن ایردراپ مدیریت کند.

ایلیا گفته است:

آدم‌هایی را می‌شناسم که حتی ۱۸ سالشان هم نشده است، اما هرکدام ۱۵۰ حساب را مدیریت می‌کنند و اتفاقاً یکی از آنها اخیراً ۵۰۰٬۰۰۰ دلار از این ایردراپ‌ها درآمد داشته است. بیست‌ساله‌ها هایپ عرضه اولیه ارزهای دیجیتال را [در سال ۲۰۱۷] از دست دادند و حالا این موج جدیدی از افراد جوان و تشنه است.

از ریسک ایردراپ‌ها غافل نشوید

هیچ وقت نمی‌توانید با اطمینان بگویید کدام پروژه‌ها قصد ایردراپ دارند و شکارچی‌های ایردراپ نیز چند پروژه دارای پتانسیل را به‌صورت هم‌زمان زیرنظر می‌گیرند؛ اما روی چه حسابی؟

ایلیا دراین‌باره می‌گوید:

یک پروژه دارای پتانسیل با سرمایه زیادی که جمع کرده است، توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران مشهورش، هایپی که درموردش وجود دارد و همین طور اتفاقات در جریانِ فضای ارزهای دیجیتال در آن زمان خاص مشخص می‌شود.

به عقیده ایلیا، پروژه‌هایی که در حال حاضر این معیارها را برآورده می‌کنند و احتمال ایردراپ دارند، «zksynk»، استارک نت (StarkNet)، «LayerZero» و تقریباً تمام طرح‌های مربوط به مقیاس‌پذیری اتریوم هستند.

با تمام تعریف‌هایی که از سود‌های کلان ایردراپ‌های اخیر شد، صبرکردن برای انجام یک ایردراپ مثل یک شکارچی، ریسک‌های از قبیل هک‌شدن آن پروژه و از دست رفتن نقدینگی تأمین‌شده با پول کاربران را دارد. پروتکل‌های دیفای در سال‌های اخیر به هدف اصلی هکرها بدل شده‌اند و تنها در سال ۲۰۲۲ میلادی ۲میلیارد دلار در حملات مختلف از دست داده‌اند. به‌طور خاص هم پل‌های میان‌زنجیره‌ای یا بریج‌ها (Bridge) یکی از اهداف اصلی این حملات بوده‌اند.

مردم به امید گرفتن ایردراپ نقدینگی یک پل را تأمین می‌کنند و سپس آن پل هک می‌شود و افراد سودجو با ۵٬۰۰۰ دلار شما ناپدید می‌شوند. ایلیا گفته است به یاد نمی‌آورد که شخصاً در این مدل از حملات پولی از دست داده باشد، اما افرادی را می‌شناسد که در هک اخیر پروتکل وام‌دهی اویلر (Euler)، تا ۱۰٬۰۰۰ دلار از دست داده‌اند. البته هکر اویلر بعداً به‌صورت خودخواسته مبالغ سرقت‌شده را بازگرداند.

شکارِ شکارچیان

الکس موموت (Alex Momot)، مدیرعامل استارتاپ پینات ترید (Peanut Trade)، می‌گوید تیم مجموعه آنها رفتار شکارچی‌های ایردراپ را از نزدیک دنبال می‌کند. یکی از خدماتی که پینات ترید به پروژه‌های دیفای ارائه می‌دهد، ارائه روش‌هایی برای پیش‌گیری از این مدل فعالیت‌هاست. به گفته موموت، تاکتیک‌های شکارچیان ایردراپ اغلب بسیار ساده است و معمولاً با انجام تعداد تراکنش حداقلی و با مبلغی حداقلی صرفاً برای عبور از آستانه واجدشرایط‌شدن در ایردراپ تلاش می‌کنند.

شکارچی‌ها معمولاً کیف پول خود را با برداشت پول از صرافی‌های متمرکز پر می‌کنند. البته از آنجایی که تمام این برداشت‌ها از کیف پول گرم یک صرافی (جایی که دارایی‌های چندین کاربر در آن جمع می‌شود) انجام می‌شود، تشخیص اینکه دقیقاً کدام کاربر صرافی این برداشت‌ها را انجام داده، غیرممکن است. همین مسئله شناسایی کیف پول‌هایی را که دارایی خود را از یک حساب واحد در صرافی دریافت کرده‌اند و در واقع متعلق به یک شخص هستند، سخت‌تر می‌کند.

با وجود این، همچنان راه‌هایی برای جداکردن شکارچیان ایردراپ چندحسابی از کاربران واقعی وجود دارد. برای مثال، ممکن است پروژه‌ها آدرس‌هایی را که به‌سختی و با اختلاف اندک از آستانه واجدشرایط‌شدن عبور کرده‌اند، از فهرست ایردراپ خود خط بزنند.

موموت دراین‌باره گفته است:

از طرفی بد نیست که پروژه‌ها حتی به‌خاطر ایردراپ‌گرفتن، جذابیت بیشتری پیدا کنند، اما اغلب آنها به‌دنبال ساخت جامعه‌ای واقعی و گرفتن تعامل واقعی از جامعه خود هستند. بدترین چیز هم می‌تواند این باشد که یک پروژه ارزش بازار خود را پس از لیست‌شدن توکن ایردراپش، به‌خاطر فروش سریع کاربران از دست بدهد.

محمد‌امین علی‌یاری