یک کاشناس بازارهای مالی درخصوص وضعیت بازار ارز و بحران‌های ارزی ایران گفت: از سال۷۰ تاکنون هفت بحران ارزی در کشور داشته‌ایم. از این هفت بحران، پنج مورد بعد از سال۹۰ اتفاق افتاده است.
به گزارش بنکر (Banker)، حمید زمان‌زاده افزود: یکی از شوک‌های بزرگ در سال۹۱ بود که نرخ ارز ۵۸درصد افزایش داشت.
سپس در دولت روحانی از ابتدای ریاست‌جمهوری ایشان تا برجام ثبات نسبی داشتیم، پس از آغاز برجام و تا پایان۹۶ نیز این ثبات ادامه یافت.
پس از آن بحران‌های ارزی آغاز شد. یکی از اشتباهات ما در آن دوران این عدم مذاکره بود. اگر با ترامپ مذاکره می‌کردیم، می‌توانستیم امتیازات خوبی بگیریم و از برجام خارج نمی‌شدیم.
اما پس از خروج ترامپ از برجام، در یک‌سال نرخ ارز ۲۷۲درصد رشد داشت. در سال۹۹ نیز رشد ۱۶۱درصدی داشتیم و اکنون هم تاکنون ۶۱درصد افزایش داشته‌ایم.»
او در ادامه افزود: «عامل اصلی در نوسانات نرخ ارز روابط خارجی کشور است. تحریم‌ها از چند مسیر تاثیر می‌گذارند: کاهش درآمد نفتی، افزایش انتظارات تورمی، افزایش هزینه مبادلات و کاهش امنیت اقتصادی.
به نوشته دنیای اقتصاد، اشتباه است که برخی فکر کنند تحریم‌ها فقط به نفت مربوط است. تمام این عوامل در کنار هم باعث افزایش نرخ ارز می‌شوند.»
تنش‌های داخلی
زمان‌زاده تصریح کرد: «از سال۱۴۰۱ تاکنون، با تنش‌های داخلی روبه‌رو بودیم. شاید تنش‌های داخلی در نرخ ارز تاثیرگذار نباشد، اما پیامدهای خارجی این تنش‌ها هستند که موجب شوک‌های ارزی می‌شوند.
در سال۱۴۰۱ شاهد این بودیم که عدم توافق در مذاکرات، باعث افزایش نرخ ارز شد و شوک منفی ایجاد کرد. در مقابل، توافق با عربستان همان سال، شوک مثبت ایجاد کرد و باعث کاهش نرخ ارز و ثبات یک‌ساله در سال۱۴۰۲ شد.»
او اضافه کرد: «حتی انتخاب پزشکیان نیز از نظر داخلی شاید خیلی مهم نبود، اما این سیگنال را ارسال کرد که ایران می‌خواهد روابط خارجی خود را بهبود بخشد.
این سیگنال‌ها باعث ثبات شد تا زمانی که تنشی دوباره پیش آمد و با روی کار آمدن ترامپ، چشم‌انداز اقتصادی کشور تیره و تار شد و نرخ ارز به ۹۰هزار تومان رسید.»
او گفت: «پس از این، خوش‌بینی‌هایی درباره مذاکره با ترامپ ایجاد شد، اما در نهایت، چشم‌انداز عدم مذاکره و ناامیدی از توافق، موجب شوک جدید ارزی شد.»
او درباره نرخ ارز ترجیحی گفت: «از سال۹۷ به بعد، شاهد دو نرخی شدن و سپس سه نرخی شدن نرخ ارز بودیم. این سیاست‌ها نتوانستند نرخ ارز را کاهش دهند و در عوض موجب تضعیف صادرات و تقویت واردات شدند.»
چشم‌انداز بازار ارز برای سال آینده
او درخصوص چشم‌انداز بازار ارز برای سال آینده گفت: «ما نرخ ارز را تحت سه سناریو پیش‌بینی کرده‌ایم، فارغ از اقتصاد داخلی، چراکه متغیرهای داخلی تاثیر زیادی ندارند و در نهایت وضع موجود را حفظ خواهند کرد. باقی ماجرا به روابط خارجی کشور بستگی دارد.
اگر بتوانیم توازن راهبردی ایجاد کنیم، کشور رشد و ثبات خواهد داشت.
اما اگر نتوانیم این توازن را برقرار کنیم، وضعیت فعلی ادامه خواهد یافت.
توازن به معنی رفاقت با آمریکا نیست، اما تخاصم با ابرقدرت‌ها نیز چیزی بهتر از وضعیت کنونی به همراه نخواهد داشت.»
او ادامه داد: «تخاصم یعنی تضعیف اقتصادی.» در ادامه او سه سناریو برای رشد نرخ ارز بر اساس روابط خارجی کشور مطرح کرد:
درصورت توافق محدود و عدم تشدید تخاصم، رشد حدود ۷۸درصدی پیش‌بینی می‌شود.
اگر تخاصم همچنان در سطح فعلی باقی بماند، رشد نرخ ارز حدود ۱۰۳درصد خواهد بود.
در صورت اجرای فشار حداکثری، رشد نرخ ارز به حدود ۱۳۹درصد خواهد رسید.
