رضا کربلایی- روزنامه‌نگار
محمدرضا فرزین، رئیس کل جدید بانک مرکزی ساعتی پس از انتصاب‌اش به‌عنوان دومین سکاندار سیاست‌های پولی و ارزی در دولت سیزدهم از سیاستی جدید به نام تثبیت نرخ دلار در سامانه نیما، روی نرخ 28هزار و 500تومان، خبر داد. او اعلام کرد: تلاش خواهیم کرد نرخ مبادله‌ای، به بازار آزاد نرخ بدهد؛ سیاستی که در همان نخستین واکنش‌ها به‌عنوان سیاست تثبیت قیمت ارز قلمداد شد. انتظار می‌رود هیأت عامل بانک مرکزی براساس ریل‌گذاری جدید در روز‌های آینده دچار تغییرات جدی شود.
زمزمه تغییر رئیس کل بانک مرکزی از 2ماه پیش پس از جدی‌شدن استعفای علی صالح‌آبادی قوت گرفت. قرار بود این تغییر تا قبل از آغاز فصل زمستان، نهایی شود. سرانجام عصر روز پنجشنبه، دولت تصمیم نهایی را گرفت و در حضور سید ابراهیم رئیسی، محمدرضا فرزین به‌عنوان بیست و دومین رئیس‌کل بانک مرکزی، از هیأت وزیران رأی اعتماد گرفت تا راهی ساختمان میرداماد شود.
سیاست تثبیت نرخ ارز
فرزین ساعتی پس از گرفتن رأی اعتماد و قبل از حضور در اتاق کار جدیدش راهی تلویزیون شد و اعلام کرد: براساس سیاست جدید بانک مرکزی برای ثبیت نرخ ارز، نرخ هر دلار در سامانه نیما روی ۲۸هزار و ۵۰۰تومان تثبیت می‌شود. او با بیان اینکه منابع ارزی بسیار مطمئن است، گفت: بانک مرکزی تمام نیازهای ارزی برای تامین کالاهای اساسی، مواد اولیه و ماشین‌آلات و تجهیزات را در بازار نیما با نرخ ۲۸۵۰۰تومان تامین می‌کند. به‌گفته او، رویکرد مدیریت جدید بانک مرکزی، اعمال سیاست ارزی مبتنی بر سیاست تثبیتی است. نرخ ارز را تثبیت و دغدغه فعالان اقتصادی را برطرف خواهیم کرد. رئیس‌کل جدید با اعلام اینکه برای عبور از شرایط ملتهب بازار ارز، ضروری است مردم به او اعتماد کنند، افزود: حتما تلاش خواهیم کرد که پاسخ این اعتماد را بدهیم و ثبات را به بازار ارز بازگردانیم. رئیس‌کل جدید بانک مرکزی در عین حال، دغدغه رئیس جمهوری را معیشت مردم اعلام و تأکید کرد: این دغدغه را با کنترل تورم و ارز تامین خواهیم کرد و برای رفع نارسایی‌ها باید رویکرد جدیدی اتخاذ کنیم.
واکنش بازار به تغییر در بانک مرکزی
فرزین پس از تصدی مسئولیت تأکید کرد: بانک مرکزی در دوره جدید مدیریت، نرخ بازار آزاد را نادیده نمی‌گیرد. او گفت: با وجود سهم اندک بازار آزاد، از کل مبادلات ارزی، نرخ ارز در این بازار به فعالان اقتصادی علامت می‌دهد، برای همین تلاش خواهیم کرد تمام نیازهای اصلی اقتصاد ایران را در سامانه نیما و بازار متشکل ارزی پاسخ دهیم تا بازار آزاد بیش از بیش کوچک شود و نرخ ارز در بازار آزاد کاهش یابد.
در پی انتشار زمزمه‌های تغییر رئیس‌کل بانک مرکزی و به‌دنبال باز شدن دامنه نوسان نرخ ارز در بازار توافقی ارز، از ظهر پنجشنبه نرخ دلار در بازار آزاد به‌صورت پلکانی از مرزهای بالاتر از 44هزار تومانی به سمت 41هزار تومان کاهش یافت؛ موضوعی که از واکنش مثبت بازار به این تغییر حکایت داشت.
1- روسای بانک مرکزی در گذر تاریخ
از زمان تاسیس بانک مرکزی، ابراهیم کاشانی، علی‌اصغر پورهمایون، مهدی سمیعی، خداداد فرمانفرمایان، عبدالعلی جهانشاهی، محمد یگانه، حسن‌علی مهران، یوسف خوش‌کیش، محمدعلی مولوی، علی‌رضا نوبری، محسن نوربخش، مجید قاسمی، محمدحسین عادلی، ابراهیم شیبانی، طهماسب مظاهری، محمود بهمنی، عبدالناصر همتی، اکبر کمیجانی و علی صالح‌آبادی سکان هدایت این نهاد را بر عهده داشته‌اند که مهدی سمیعی و محسن نوربخش 2بار تجربه ریاست بر بانک مرکزی را تجربه کرده بودند.
2- رئیس‌کل جدید بانک مرکزی کیست؟
محمدرضا فرزین که قرار بود با آغاز به‌کار دولت سیزدهم مسئولیت بانک مرکزی را بر عهده بگیرد، با یک‌سال و نیم تأخیر به این مسئولیت رسید. او که در دولت فعلی مدیر عامل بانک ملی ایران بود، قبل از آن مدیرعامل بانک کارآفرین بود. ولی‌اله سیف، رئیس‌کل اسبق بانک مرکزی هم تجربه مدیرعاملی در بانک‌های ملی و کارآفرین را در کارنامه داشت که به ریاست بانک مرکزی انتخاب شد. از بین روسای کل بانک مرکزی، پس از انقلاب، بهمنی، سیف و همتی ازجمله افرادی بوده‌اند که پیش از حضور در ساختمان میرداماد، در بانک ملی مسئولیت داشته‌اند. در سابقه رئیس‌کل جدید که در دولت محمود احمدی‌نژاد چهره شد، دبیری کارگروه طرح تحول نظام بانکی و ارزشگذاری پول ملی، ریاست صندوق توسعه ملی، معاون اقتصادی وزیر اقتصاد، دبیر ستاد هدفمندی یارانه‌ها و البته عضویت در شورای پول و اعتبار دیده می‌شود. او البته اهل کاشان است و تحصیل کرده 3دانشگاه شهید بهشتی، تهران و علامه طباطبایی، در رشته اقتصاد است.
3- دستگیری سرشاخه‌های التهاب ارزی
همزمان با تغییر رئیس‌کل بانک مرکزی، وزارت اطلاعات هم با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد: به‌منظور ثبات بخشی به روند بازار ارز و برخورد با عوامل برهم زننده آن، تعدادی از گردانندگان و سرشاخه‌های اصلی کانال‌ها، گروه‌ها و صفحات مجازی که درصدد قیمت‌گذاری جعلی ارزهای خارجی، انجام معاملات فردایی و سوداگری بودند، مورد رصد اطلاعاتی قرار گرفته، شناسایی و دستگیر شدند. به‌گفته وزارت اطلاعات، ۱۱نفر از عوامل مؤثر بر نوسان غیرعادی بازار ارز در شبکه‌های اجتماعی با دستور مقام‌های قضایی بازداشت و روانه زندان شده‌اند، همچنین ۳۲۰نفر از عوامل اصلی مرتبط با کانال‌ها و گروه‌های مجازی نیز شناسایی شده‌اند که به‌زودی اقدامات لازم برای برخورد با آنان صورت می‌گیرد.
