نشست فصلی صندوق بین‌المللی پول در واشنگتن در شرایطی در حال برگزاری است که اقتصاد جهانی امروز در یک لحظه تعیین‌کننده و در عین حال شرایطی مبهم قرار دارد؛ به‌طوری که طبق گزارش‌های ارائه‌شده در این نشست نشانه‌های اولیه ثبات در اوایل سال جاری کاهش یافته و چشم‌انداز آینده اقتصاد جهان نیز به‌طور فزاینده‌ای نامطمئن و مخاطره‌آمیز است.
در این رابطه هر چند در نیمه دوم سال گذشته میلادی و همزمان با بازگشایی اقتصاد چین، تقاضای مصرف‌کننده در اقتصادهای بزرگ جهان افزایش یافته، اما وجود شوک‌های متوالی مانند تداوم جنگ روسیه و اوکراین و بی‌ثباتی در بازارهای مالی به دلیل اتخاذ سیاست‌های پولی سفت و سخت جهت مهار تورم از سوی دولت‌ها، باعث شده تا فشار فزاینده‌ای به اقتصاد جهانی وارد شود. به همین دلیل ناظران و کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که رشد اقتصادی در کوتاه‌مدت و میان‌مدت تضعیف شده و به موازات آن شرایط مالی اقتصاد جهانی نیز سخت‌تر می‌شود.
در این میان هر چند قیمت کالاها و نیز هماهنگی در اتخاذ سیاست‌های انقباضی به تعدیل تورم کمک کرده، اما بروز اختلافات میان کشورها به عمیق شدن فاصله‌ها و خطر تشدید تکه‌تکه شدن اقتصاد جهانی دامن زده است. در همین راستا رکود، وضعیت زندگی ۳۴۵ میلیون نفر از افراد که عمدتا در کشورهای کم‌درآمد زندگی می‌کنند را تهدید کرده و در عین حال ۷۰۰ میلیون نفر در شرایط کنونی با خطر فقر شدید و گرسنگی حاد دست و پنجه نرم می‌کنند.
علاوه بر این از آنجا که بیشترین تاثیر از وضعیت فعلی را بازارهای نوظهور خواهند گرفت، همزمان با افزایش بدهی، شکاف‌ها به منظور تکه‌تکه شدن اقتصاد جهانی نیز عمیق‌تر می‌شود؛ امری که در وهله اول تجارت جهانی را مختل کرده و جریان سرمایه‌گذاری را کند می‌کند.
در چنین شرایطی کارشناسان و مدیران صندوق بین‌المللی پول معتقدند که اقدامات اساسی و فوری نظیر حفاظت از ثبات اقتصادی و سیاست‌های قاطع برای کاهش تورم، حمایت از کشورهای آسیب‌پذیر از طریق افزایش کمک‌های بین‌المللی و نیز مقابله مشترک با تغییرات آب و هوایی باید به سرعت در دستور کار قرار بگیرد.
خطر تشدید جنگ سرد اقتصادی
در همین راستا، رییس صندوق بین‌المللی پول تصریح کرده که تقسیم اقتصاد جهانی به بلوک‌های تجاری رقیب خطر ایجاد یک جنگ سرد جدید را به دنبال دارد.
به گفته کریستالینا جورجیوا ترکیبی از بحران‌ها نظیر همه‌گیری کرونا، جنگ اوکراین و کاستی‌های جهانی‌سازی منجر به این انشعاب اقتصادی خطرناک شده و به همین دلیل تجربه کرونا و جنگ به ما می‌گوید که هم‌اکنون امنیت عرضه و عملکرد مثبت قابل اعتماد در زنجیره تامین جهانی باید در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی اولویت نخست را داشته باشند.
صحبت‌های رییس صندوق بین‌المللی پول در حالی مطرح می‌شود که کشورهای گروه هفت به تازگی خواستار این موضوع شده‌اند که باید برای ایجاد یک زنجیره تامین جایگزین، وابستگی به چین را کاهش دهند؛ امری که به گفته کارشناسان تقسیم اقتصادهای جنگ به بلوک‌های معارض را تشدید خواهد کرد.
طبق گزارشی که روزنامه گاردین منتشر کرده، همزمان با اینکه در بیانیه وزرای اقتصاد گروه هفت طرح توسعه مشارکت با اقتصادهای متوسط جهان مورد تاکید قرار گرفته، خانم جورجیوا تاکید کرده که متاسفانه در شرایط کنونی، صلح در جهان بدیهی به نظر نمی‌رسد.
در واقع حمله روسیه به اوکراین تنها یک تراژدی برای مردم اوکراین نیست بلکه فاجعه‌ای برای جامعه جهانی است، زیرا همزمان با افزایش هزینه‌های دفاعی، صلح جهانی نیز به مخاطره افتاده است. همچنین بحث جهانی‌سازی نیز به نفع همگان نبوده و شواهد نشان می‌دهد که بر کشورها کمترتوسعه‌یافته نیز متمرکز نبوده است.
رییس صندوق بین‌المللی پول که متولد بلغارستان است، همچنین در بخش دیگری از صحبت‌های خود توضیح می‌دهد: پس از زندگی در پشت پرده آهنین در طول جنگ سرد، تمایلی به تکرار چنین شرایطی وجود ندارد. من از جمله کسانی هستم که می‌دانم عواقب جنگ سرد چیست. به همین دلیل سوال اساسی این است که آیا می‌توانیم امنیت عرضه را بدون سوق دادن جهان به یک جنگ سرد جدید افزایش دهیم؟ فکر می‌کنم این امر امکان‌پذیر است.
در ادامه این جلسه جرمی هانت، وزیر خارجه سابق انگلستان، نیز توضیح داد که با نگرانی‌ها رییس صندوق بین‌المللی پول در خصوص چند پاره شدن اقتصاد جهانی همراه است، اما در عین حال جنگ اوکراین به ما نشان داد که وابستگی اروپا به انرژی روسیه تا چه میزان یک راهبرد اشتباه و غلط بوده است.
لازم به ذکر است رییس صندوق بین‌المللی پول پیش از آغاز نشست بهاره این صندوق در سخنانی گفته بود که اقتصاد جهانی به سمت ضعیف‌ترین دوره رشد خود از سال ۱۹۹۰ به این سو پیش می‌رود و نرخ‌های بهره بالای تعیین‌شده توسط بانک‌های مرکزی هزینه‌های استقراض خانوارها و مشاغل را افزایش می‌دهد.
وی همچنین گفته که کاهش شدید رشد اقتصاد جهانی تا پنج سال آینده ادامه خواهد داشت. به همین دلیل است که مبارزه با فقر و بهبود مشکلات اقتصادی ناشی از همه‌گیری کرونا و ایجاد فرصت‌های جدید به مراتب دشوارتر از قبل خواهد شد. البته به گفته جورجیوا رشد اقتصادی چین در سال جاری میلادی احتمالا چشمگیر بوده و پیش‌بینی می‌شود یک‌سوم از رشد کل اقتصاد جهانی مرتبط با چین باشد.
